O projekcie

Opis projektu

Zarówno w Polsce jak i w całej Europie ciągle za mało uprawia się roślin strączkowych. Ma to niekorzystne skutki gospodarcze oraz środowiskowe. Zwrócenie większej uwagi na uprawę tej grupy roślin staje się obecnie koniecznością w związku z "Ustawą o paszach" zakazującą stosowania w produkcji pasz surowców z roślin genetycznie modyfikowanych. Tymczasem importowana do Polski poekstrakcyjna śruta sojowa, w ilości ponad 2 mln ton rocznie, pochodzi prawie w całości z roślin genetycznie modyfikowanych. Duże znaczenie ma również dążenie Polski i innych krajów UE do produkcji krajowych surowców białkowych w celu zwiększenia uniezależnienia się od ich importu. Krajowa produkcja nasion roślin strączkowych pokrywa w niewielkim stopniu zapotrzebowanie naszego przemysłu paszowego na surowce białkowe. W tej sytuacji poszukuje się różnych metod zwiększania opłacalności produkcji nasion wysokobiałkowych, co z pewnością zachęciłoby producentów do uprawy tej grupy roślin. Zdaniem większości rolników stosunkowo niskie i zmienne w latach plony nasion są bardzo ważną barierą w zwiększaniu powierzchni ich uprawy. Ważnym czynnikiem decydującym w dużym stopniu o plonowaniu wszystkich roślin uprawnych jest odpowiednie zaopatrzenie ich w azot. Ze względów ekonomicznych i ekologicznych najbardziej uzasadnionym kierunkiem optymalnego zaopatrzenia w azot roślin bobowatych (motylkowatych) jest zwiększanie efektywności procesu symbiotycznego wiązania azotu, do którego rośliny te wyspecjalizowały się w drodze ewolucji. Podstawowym warunkiem nawiązania symbiozy jest wymiana informacji między bakteriami (rizobiami) a rośliną gospodarzem. Nośnikami tych informacji ze strony bakterii są lipooligosacharydy tzw. czynniki Nod, wydzielane do gleby, gdzie podlegają procesom powodującym zmniejszenie ich stężenia na drodze jaką przebywają od producenta do organizmu docelowego. Bardzo często dyfundują (rozcieńczają się) lub rozpadają się w roztworze glebowym, są także degradowane przez mikroorganizmy glebowe. Zaliczane do grupy cząstek sygnalnych bakteryjne czynniki Nod działają razem z glebowymi populacjami rizobiów, ponieważ powodują tworzenie brodawek korzeniowych, które mogą być zasiedlane przez mikrosymbionty. Pozytywny wpływ na przebieg wiązania azotu atmosferycznego ma także właściwe zaopatrzenie roślin bobowatych w mikroelementy i siarkę. Zastosowanie preparatu opracowanego w efekcie wstępnych badań naukowych (na potrzeby uzyskanego wcześniej patentu) zawierającego rizobiowe czynniki Nod, mikroelementy i siarkę w uprawie roślin bobowatych stanowi innowację w udoskonalonej technologii produkcji nasion soi, grochu i bobiku. Poprzez usprawnienie procesu biologicznego wiązania azotu atmosferycznego w układach symbiotycznych i lepsze zaopatrzenie roślin w azot „biologiczny” można uzyskać zwiększenie wielkości i jakości plonu nasion roślin strączkowych.

Cel projektu

Opracowanie udoskonalonej technologii produkcji nasion soi, grochu i bobiku poprzez usprawnienie procesu biologicznej redukcji azotu atmosferycznego, w wyniku stosowania innowacyjnego preparatu zwiększającego wymianę sygnałów informacyjnych między bakteriami symbiotycznymi i roślinami strączkowymi. W ramach realizacji projektu zostaną przeprowadzone eksperymenty na polach rolników i przedsiębiorców rolnych, LODR w Końskowoli i Rolniczego Zakładu Doświadczalnego w Grabowie należącego do IUNG-PIB w Puławach.

Oczekiwane efekty